Welke invloed heeft het ouder wordende brein op zelfregie?
‘Zelfregie van ouderen betekent voor mij dat iemand de controle over zijn leven heeft zoals hij die ook had toen hij jong was. Het lastige daarbij is dat het ouder wordende brein ons daarbij eigenlijk de verkeerde kant uit helpt. Dat komt doordat bepaalde structuren in de hersenen, met name in de prefrontale cortex, achteruitgaan. Die zijn juist belangrijk voor zaken als initiatief nemen, plannen, gemotiveerd zijn. Zin hebben is dus ook een hersenfunctie. Dat verklaart waarom veel ouderen niet meer zo nodig hoeven en liever blijven zitten, maar dat is fnuikend voor een fitte oude dag en voor het vermogen tot zelfregie.’
Hoe help je ouderen om hun zelfregie te behouden?
‘Andere mensen moeten als het ware de prefrontale cortex van de oudere worden door diegene gewoon mee te trekken in activiteiten. Omgeving en hulpverleners moeten niet zeggen: blijft u maar zitten, maar iemand juist stimuleren om zoveel mogelijk zelf voor de dagelijkse dingen te zorgen. Ga samen op zoek naar wat diegene fijn vindt om te doen en wat een trigger zou kunnen zijn om meer in actie te komen. Hulpverleners mogen zich daar dus best pittig in opstellen, zolang ze dat met liefde doen.’
Hoe motiveer je mensen dan?
‘Je moet ook voor jezelf inzien hoe belangrijk het is om te bewegen. Als je als hulpverlener liever niet je stoel uitkomt, hoe motiveer je ouderen dan om dat wel te doen? En hoe ga je dan zelf je oude dag tegemoet? Pak dus ook jezelf aan en kom in beweging. Zie het pensioen niet als een eindpunt, maar als een nieuwe kans om iets met het leven te doen. Zo’n heel andere kijk hebben we allemaal nodig voor een gezond brein waarmee we onze eigen regie kunnen behouden.’
__________________________________________________________________________________________________________________
Informatie over de GZ-opleiding >
Informatie over ander opleidingsaanbod ouderen >
Ouderen en zelfregie (1): Hou je brein gezond!
Interview met Hoogleraar Erik Scherder
Beweging is niet alleen belangrijk om je hersenen gezond te houden, maar ook voor je vermogen tot zelfregie. Hoe dat precies zit, vertelt Erik Scherder, hoogleraar neuropsychologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.