De kunst van het keukentafelgesprek

Wat is de grootste uitdaging in een keukentafelgesprek?
‘Om te komen bij wat er nou precies speelt en daardoor - in elk geval in de beleving van de cliënt - de juiste oplossingen te bieden. Professionals hebben de neiging om vanuit hun behoefte de ander te helpen te snel naar de oplossing van het probleem toe te werken. Terwijl de cliënt zich alleen kan committeren aan een oplossing als hij het gevoel heeft werkelijk begrepen te zijn. Dat doe je door goed te luisteren en goede vragen te stellen - de basis van elke vorm van communicatie, maar extra belangrijk in keukentafelgesprekken omdat het huidige zorgstelsel meer verantwoordelijkheid vraagt van de mensen bij wie je aan tafel zit.’

Wat is dan goed luisteren en goed vragen stellen?
‘Luisterend vermogen ontwikkel je door je primaire reacties, zoals oplossingen en conclusies, "terug te houden" en om te zetten in interesse in de ander. Kennis is nuttig, maar als je wilt leren luisteren, moet je al die kennis ook even kunnen vergeten om ruimte te maken voor de ander. Hulpverleners hebben vaak een enorme gereedschapskist aan tools om te gebruiken in gesprekken. Daarnaast willen hulpverleners vaak zo graag helpen. Het lastige is dat die twee aspecten het luisteren in de weg zitten. De tweede stap is om datgene wat je luisterend waarneemt om te zetten in een vraag. Het leuke is, dat als je echt luistert, de juiste impulsen en vragen vanzelf in je op komen.’

Hoe leer je dat in de cursus?
‘We gaan zowel aan de slag om het luisterend vermogen verder te ontwikkelen, als met het leren stellen van de juiste vragen. We gebruiken hiervoor het model Dynamische Oordeelsvorming. Dit model helpt je je bewust te worden van je primaire reacties en leert die om te zetten in effectieve vragen. Zodat je jouw primaire conclusies en oplossingen kunt omzetten in een gezamenlijk gedeeld inzicht en uitzicht. In dit model staat de cliënt met zijn vraag echt in het middelpunt. Zo versterk je zijn bewustzijn en eigenaarschap.’

Maar kost een gesprek op die manier niet veel meer tijd?
‘Nee hoor! Waar het om gaat is dat je in het gesprek echt ruimte maakt voor het verhaal van de ander. Want als je in je hoofd geen tijd hebt, past de ander daar inderdaad niet in. Maar als het je lukt om die ruimte te maken, zul je merken dat je sneller tot de kern van de zaak komt. Bovendien kun je dan samen een betere inschatting van de situatie maken en de juiste acties bedenken. Door te vertragen kun je dus juist versnellen.’

__________________________________________________________________________________________________________________

Informatie over de cursus De kunst van het vragen stellen bij het 'keukentafelgesprek' >