'Paren met een duurzame liefdesrelatie zijn gelukkiger en gezonder'

Doorgeschoten individualisering

Ook al ligt ‘t er niet bovenop, uit alles wat Kloens vertelt, blijkt dat hij een man met een missie is. Gelukkige relaties zijn van levensbelang, niet alleen voor onszelf als ‘in essentie relationele wezens’, maar ook voor de samenleving. Andersom kunnen strandende relaties – bijvoorbeeld als gevolg van vreemdgaan of een pornoverslaving – de oorzaak zijn voor trauma’s bij partners en kinderen. De maatschappelijk schade hiervan is enorm: naar schatting 2,3 miljard euro per jaar. Reden genoeg voor Kloens om zich sterk te maken voor goede relatiekwaliteit – en dus ook voor effectieve relatietherapie en zorginnovatie. Zijn werk bij de RINO Groep sluit daar naadloos op aan.
‘Sinds de jaren ‘60 zie je in West-Europa een kanteling van een wij-cultuur naar een ik-cultuur’, licht Kloens toe. ‘Aanvankelijk was dat een goede correctie op een teveel aan ‘wij’. Maar inmiddels lijkt die individualisering door te slaan. Het aantal mensen met een duurzame liefdesrelatie loopt hard terug, terwijl het aantal scheidingen juist toeneemt. En ongelofelijk veel mensen worstelen met relatiekwaliteit. Dat laat zijn sporen na. Denk aan toenemende eenzaamheid en meer psychische klachten die samenhangen met deze tendens, zoals angst en depressie.’

Crisis als kans

In een kwart van alle vaste relaties gaat een van de partners vreemd. Dit kan leiden tot een abrupte scheiding. Maar het kan evengoed een wake up call zijn om de relatie opnieuw vorm te geven.
‘Elke crisis is een kans. Daarbij kun je in therapie van alles onder de loep nemen om de relatiekwaliteit gericht te verbeteren. Na een periode van acute en hevige stress kun je in de therapie bijvoorbeeld samen op zoek gaan naar de persoonlijke verantwoordelijkheid die elk van de partners heeft voor de relatie. Liefde is immers een oerbron met verschillende eigenschappen: respect, geduld, vriendelijkheid, verdraagzaamheid, vergevingsgezindheid en waarheid. Liefhebben is de act om deze liefde-deugden in praktijk te brengen. En dat moet je als partners echt allebei zelf doen, en dus niet alleen bij de ander zoeken.’
‘Dat vergt een gevende rol. En juist dat is steeds vaker problematisch’, vertelt Kloens verder. ‘Dat komt omdat we als moderne mensen steeds consumptiever zijn ingesteld. Daardoor krijgen we steeds meer moeite om zelf gestalte te geven aan een liefdevolle en rechtvaardige samenleving, ook in het kleine à deux. In relatietherapie leg ik daarom altijd uit dat liefhebben alleen ‘werkt’ als je daar allebei iets aan bijdraagt. Maar dat niet alleen. Daarnaast moet je ook rekening willen houden met dingen die onveranderbaar zijn. Denk bijvoorbeeld aan bepaalde karaktereigenschappen of persoonlijkheidskenmerken; die zal je moeten accepteren. Echtparen die al lange tijd goed met elkaar samenzijn kunnen dat. Zij laten die onoplosbare problemen voor wat ze zijn en zetten zich alleen in voor oplosbare problemen.’

Geïntegreerde kennis

De afgelopen veertig jaar is veel onderzoek gedaan naar het functioneren van koppels. Hetzelfde voor de werking van cognitieve gedragstherapie (CGT). Die kennis integreert Kloens in zijn cursussen bij de RINO Groep.
‘We zien steeds beter dat veel in het leven uiteindelijk neerkomt op doen, op gedrag. Dat geldt ook voor liefhebben en alle houdingsaspecten die daarbij horen. Als je liefdevol, geduldig en respectvol met anderen omgaat, reageren anderen daar positief op; dat draagt uiteindelijk bij aan je gezondheid. Die inzichten uit de positieve psychologie gebruiken we nu in de derde generatie cognitieve gedragstherapie.’
‘Welbeschouwd gaat het hierbij om de inzichten uit de klassieke deugdenleer die voortkomen uit Bijbelse bronnen en de Griekse filosofie. Niks nieuws onder de zon dus. Ook daar gaat het over liefde, verdraagzaamheid en oog hebben voor het welzijn van de ander. Die oude leefregels voor relatiekwaliteit en gezonde seks bieden elegante mogelijkheden om koppels te helpen met het verbeteren van relatiekwaliteit en het behandelen van seksuele problematiek.’

Praktische aanpak

Deze onderliggende theorie behandelt Gert Jan Kloens in de vervolgcursussen. De cursisten leren zo wat van belang is voor de relatiekwaliteit en hoe ze daaraan kunnen bijdragen met hun therapie. ‘Het door ons team ontwikkelde online programma kunnen ze hierbij gebruiken om cliënten zelf aan het werk te zetten. Dat vinden zij vaak heel prettig. Online beantwoorden ze eerst tal van vragenlijsten om inzichtelijk te maken wat goed en minder goed gaat. Op basis daarvan maken ze een plan van aanpak, waarbij ze allerlei online opdrachten uitvoeren (en zo hun persoonlijke verantwoordelijkheid herpakken). En ten slotte gaan ze gericht aan de slag om bepaalde zaken samen te verbeteren, bijvoorbeeld op het gebied van ontspanning, kinderen, vriendschappen of seksualiteit. Heel nuchter en praktisch allemaal, passend bij de uitgangspunten van CGT.’
Dat deze aanpak effectief is, blijkt uit de cijfers. ‘Maar liefst 96% van de paren ervaart een verbetering van hun relatiekwaliteit na de CGT in combinatie met onze module verbeterjerelatie.nl’. Dat wil toch iedereen?’

Meer lezen?

- Alles over Liefde en Relatiekwaliteit / Kloens, G.J. & Duijn, G. (2014). InnovatieDuo.
- Het Geheim van Duurzame Relaties / Kloens, G.J. & Duijn, G. (2015). AUP.
- Wat is Liefde? / Kloens, G.J. & Duijn, G. (2017). Damon.