'K.I.P.B. werkt snel en krachtig via beelden die in het lichaam opgeslagen ervaringen aanraken'

Hoe ziet een behandeling met K.I.P.B. eruit?

K.I.P.B. werkt o.a. met het symboliseren van iemands binnenwereld in een dagdroom. Katathym; ‘Kata’ betekent ‘passend’ en ‘Thymos’ ’de ziel, levenskracht, gemoedstoestand’. De beelden die tijdens de imaginatie opkomen zijn representaties van die binnenwereld, ze zijn affect-beladen en komen vanuit het voor-/onbewuste en daardoor van groot belang voor het veranderingsproces. Het zegt de persoon direct iets over zichzelf en dat verkent hij of zij samen met de therapeut om vervolgens te onderzoeken wat het kan gaan betekenen voor het dagelijks leven. Ellen vertelt: 
‘De therapeut biedt de cliënt een motief aan, bijvoorbeeld het thema ‘bloem’, de cliënt richt de concentratie kort even naar binnen, net zoals bij yoga of mindfulness, en wacht af wat er zoal opkomt aan beelden, ervaringen, gevoelens en gedachten. De therapeut stemt daarbij de begeleidingsstijl af op de cliënt zodat het affect zoveel mogelijk kan worden verkend en tot zijn recht komt. Hierbij worden zintuiglijke vragen gesteld bijvoorbeeld wat er te zien of te horen is waardoor het beeld zich verdiept en intenser ervaren wordt. Soms komen er herinneringen naar boven of raakt het beschermingsmechanismen aan die (eerder) een belangrijke functie hebben gehad.
‘Waar het bij EMDR soms heftig en groots kan zijn, verloopt K.I.P.B. stapsgewijs en werkt het van binnen naar buiten: het symboliseren tijdens de dagdroom heeft zijn eigen kracht. Het is een cliëntgerichte benadering met een dieptepsychologische, psychodynamische methodische achtergrond: de cliënt voelt in het begin aan dat er iets gebeurt, maar kan dat niet altijd direct begrijpen. Dat komt vaak later in het proces tot meer bewustzijn.
Deze methode is sterk in de steunende, accepterende en verdiepende manier van samen ontdekken. De cliënt komt toe aan basisbehoeften, voelt zich meer gehoord en erkend, zodat hij of zij de eigen ‘felt-sense’ (iets dat je voelt in je lijf en dat gaat over iets in jouw persoonlijk leven) kan inzetten om verder te groeien.’

Waarom heeft K.I.P.B. echt op het niveau van de psychotherapie waarde?

‘Waarom K.I.P.B. zo krachtig is, is omdat het werkt via beelden en imaginaties, die diep in het lichaam eerder opgeslagen ervaringen aanraken. Tijdens de dagdroom komen deze ervaringen in beelden naar voren. Dit zijn vaak onbewuste of voor-bewuste belevingen of ervaringen. Die beelden zijn heel rijk aan informatie. De cliënt ervaart zo dat hetgeen hij in de katathyme imaginatie opmerkt écht van hem is en zal daar in het eigen tempo mee verder kunnen, samen met de therapeut.’ 

Hoe combineer je deze aanpak met andere behandelvormen, zoals bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie, EMDR, speltherapie of schematherapie?

‘De zogenaamde derde generatie cognitieve gedragstherapie, zoals Schematherapie, ACT, MBCT of een EMDR sluiten goed aan bij de kracht van imaginatie. Het kan een verrijking zijn op de behandeling. Wanneer een cliënt bijvoorbeeld de neiging heeft zich vooral te richten op het gesprek (taal), het denken (bv. CGT, EMDR) of het moeilijk vindt om bijvoorbeeld bij de Schematherapie de basisbehoeften bij zichzelf te verkennen in een rollenspel, dan kan worden gekozen voor één of meerdere dagdroom-motieven als verkennende ervaring van de binnenwereld. Daarmee kunnen de ‘kerncognities’ (CGT), de ‘herinneringen met lading’ (EMDR) of de ‘schema’s en modi’ (ST) meer doorleefd verkend en toegelaten worden in de therapeutische relatie.

Waarom werkt juist een gemixte groep inclusief begeleiders zo goed tijdens de cursus?

‘We merkten dat zo de wetenschappelijk kennis goed integreert met praktijkervaring. De zelfervaring en -reflectie van de cursisten is heel belangrijk waarbij alle basisthema’s passeren, gekoppeld aan theoretische achtergrond. Ook gaan we dieper in op de rol van de therapeut. De cursisten nemen hun eigen ervaringen en achtergrond mee en dat is enorm verrijkend, zo blijkt.’

Hoe zet je K.I.P.B. in?

‘Het eerste contact met de cliënt verloopt via het reguliere intakegesprek of begeleidingscontact ter kennismaking. Er wordt een indicatie gesteld en de cliënt krijgt uitgelegd waarom gedacht is aan deze methode. De K.I.P.B. kan diagnostisch ingezet worden en als kort- of langerdurende behandeling/begeleiding. De katathyme imaginatie en het verdiepende uitwerken (bv. met tekenen of kleien) met het nagesprek staat centraal en is gestructureerd van opzet. Net als bij andere methoden is het zo dat de cliënt zich veilig genoeg moet voelen in de therapeutische relatie om zich open te stellen voor een proces. Goede diagnostiek en indicatie vooraf is belangrijk. Therapie of begeleiding met K.I.P.B. is samen onderzoeken wat het zich ontvouwende beeld duidelijk maakt en wat er kennelijk al die tijd al was!’