Moeten genieten
Dat één op de vijf vrouwen tijdens de zwangerschap psychische problemen krijgt, komt volgens Cohen de Lara door een aantal factoren. ‘We zijn ons tegenwoordig bewuster van het bestaan van deze klachten, onder meer omdat er veel meer vrouwelijke psychologen en gynaecologen zijn. Hormonen zouden mee kunnen spelen, maar dat is altijd lastig te zeggen. Je weet nooit zeker of psychische klachten tijdens de zwangerschap hormoongerelateerd zijn, ontstaan door omgevingsfactoren als armoede of door een al bestaande psychische kwetsbaarheid’, vertelt ze. ‘Wat we in de praktijk in elk geval veel zien, is dat er een enorme druk ligt op moeten genieten en het leuk vinden om zwanger of moeder te zijn.’
Kers op de taart
Veel vrouwen idealiseren het krijgen van een kind, onder meer door de opmars van sociale media. Cohen de Lara: ‘We maken er een heel evenement van, van babyshower tot gender reveal party tot groot kraamfeest. Een kind krijgen lijkt tegenwoordig dé kers op de taart van de liefde. Er wordt veel geld verdiend aan zwangerschap; alles lijkt maakbaar en moet vooral leuk zijn. Terwijl het natuurlijk eigenlijk, in de basis, een normaal onderdeel is van ons leven. Als je het als zwangere vrouw of kersverse moeder dan tegen vindt vallen, heel zwaar vindt, niet om kunt gaan met hoe oncontroleerbaar het allemaal is, kan dat psychische klachten geven.’
Nieuwe levensfase
Angstig of onzeker zijn, somber over de toekomst, erg moe zijn: het hoort er volgens Cohen de Lara dan ook eigenlijk gewoon heel vaak bij als vrouwen zwanger zijn of middenin hun kraamperiode zitten. ‘Zwanger of net bevallen zijn is een pittige nieuwe levensfase, je mág je daar even niet fijn bij voelen, het is niet per se altijd leuk. Maar voelt een vrouw zich echt anders dan anders, dan is het belangrijk om niet te lang door te lopen. Zeker als het vlak na de bevalling niet goed gaat, zien we vaak dat het in korte tijd snel écht niet meer gaat en bijvoorbeeld een postpartumdepressie zich ontwikkelt. Voor de vrouw zelf, maar vooral ook voor de partner en verloskundige iets om alert op te zijn. Slaapgebrek bij kraamvrouwen is ook een risicofactor voor het ontstaan van klachten, vergeet ook dat niet.’
Opleiding
Altijd behandelen, dus ook tijdens de zwangerschap, is volgens Cohen de Lara het devies. ‘Onderzoek toont dat aan, wacht nooit. En behandel op maat: wat maakt nou dat juist deze zwangere vrouw een depressie krijgt of zo angstig is? Werken met deze doelgroep vraagt specifieke kennis en vaardigheden. Als docent bij de cursussen
Psychische stoornissen rondom fertiliteit, bevalling en zwangerschap en
Psychische stoornissen bij zwangere en pas bevallen vrouwen voor hbo'ers leer ik hulpverleners dan ook hoe je situaties rondom zwangerschap het beste kunt uitvragen, hoe je deze problematiek kunt herkennen. Je krijgt veel kennis over psychische klachten rondom zwangerschap, ook op medisch gebied. Daarnaast besteden we aandacht aan ethiek, de partnerrelatie en rolverandering, óók bij mannen. En natuurlijk komen behandelmogelijkheden en werkvormen uitgebreid aan bod’, aldus Cohen de Lara.
