EVC-pilot biedt masterpsychologen nieuw perspectief

Zestig tot honderdtwintig gegadigden voor één enkele opleidingsplek tot Gz-psycholoog… Drs. Pieter Dingemanse - klinisch psycholoog en P-opleider bij Altrecht, en ook voorzitter van Stichting EVC voor Gz-psychologen - weet als geen ander hoe vervelend het is om gemotiveerde masterpsychologen teleur te moeten stellen. Ook afgelopen jaar moest hij weer honderden jonge collega’s laten weten dat zij langer moeten wachten op een opleidingsplek. Maar dat gaat binnenkort wellicht veranderen. Als de EVC-pilot die deze zomer start succesvol verloopt, kan de overheid namelijk besluiten om naast de reguliere GZ-opleiding ook een tijdelijke opleidingsvariant in te zetten, waarmee ervaren masterpsychologen versneld hun BIG-registratie kunnen halen om als Gz-psycholoog aan de slag gaan.

Nijpend tekort

Zowel het tekort aan Gz-psychologen als het geringe aantal opleidingsplekken voor Gz-psychologen vormen al jaren een probleem. Allereerst natuurlijk voor mensen met psychische problemen die hierdoor niet tijdig de zorg krijgen die zij nodig hebben, in de ggz en in andere sectoren zoals de jeugdzorg, gehandicaptenzorg en ouderenzorg. Voor zorginstellingen leidt het tekort bovendien tot hogere loonkosten, onder meer doordat zij relatief dure zzp’ers moeten inzetten. En zoals gezegd, het is heel frustrerend voor masterpsychologen die vooruit willen in hun loopbaan. Gemiddeld moeten zij nu vier tot zeven jaar wachten op een opleidingsplek, terwijl zij ondertussen in de praktijk vaak het werk doen dat eigenlijk door Gz-psychologen zou moeten gebeuren.

Nieuw instroomadvies

In opdracht van het Ministerie van VWS berekende het Capaciteitsorgaan dat er in 2032 9.600 extra Gz-psychologen nodig zijn - 25.404 tegenover 15.785 nu. Om die sprong te maken, adviseerde het Capaciteitsorgaan onlangs dat het aantal opleidingsplaatsen meer dan verdubbeld moet worden, zegt Pieter Dingemanse terwijl hij de kleurrijke sheets van het Capaciteitsorgaan erbij pakt.

In 2020/2021 lag het geadviseerd aantal opleidingsplaatsen op 723; in 2022 op 832; en nu sinds begin 2023 op 1.885. ‘Als VWS dit instroomadvies overneemt, kunnen de komende jaren aanzienlijk meer Gz-psychologen worden opgeleid. En dat is hard nodig’, benadrukt Dingemanse.

Voor de EVC-pilot zijn inmiddels uit verschillende sectoren 44 ervaren psychologen geworven. De helft van de deelnemers heeft minimaal drie jaar gesuperviseerde werkervaring (met 45 supervisiesessies) en 200 uur aan cursussen gevolgd. Zij krijgen een gedeeltelijke vrijstelling van een jaar van de praktijk, en moeten nog een jaar cursorisch onderwijs en praktijkopleiding doen. De andere helft heeft minimaal vijf jaar gesuperviseerde werkervaring (met 90 supervisiesessies) en kan een diploma van een vakvereniging overleggen; zij dienen een portfolio in en krijgen - na goedkeuring door de hoofdopleider - een volledige vrijstelling van het praktijkdeel en de supervisie, en moeten alleen nog een beperkt aantal cursussen volgen.

‘Die cursussen gaan over specifieke onderwerpen’, licht Dingemanse toe. ‘Denk aan de wet- en regelgeving van de beroepscodes, complexe diagnostische vraagstukken, of de wetenschappelijke attitude zodat je wetenschappelijk verkregen kennis adequaat kunt toepassen in de praktijk.’
 

Begaanbare weg?

De komende maanden bekijken speciaal hiervoor aangestelde assessoren of de deelnemers beschikken over de vereiste eerder verworven competenties. Hierbij beoordelen zij alle ingediende portfolio’s met behandelverslagen, videomateriaal, bewijsstukken etc. Als de deelnemers inderdaad voldoen aan de instroomcriteria, kunnen zij komend najaar aan de slag met de verkorte opleiding. Het streven is dat zij die eind 2024 hebben afgerond. Een hoofdopleider toetst dan of zij beschikken over alle kennis en competenties waarover een Gz-psycholoog dient te beschikken.

‘Met deze pilot gaan we na of dit een begaanbare weg is’, vertelt Pieter Dingemanse verder. Ongeacht de uitkomsten van deze verkenning, vindt hij het in elk geval al winst hoe alle relevante partijen constructief samenwerken. ‘De Stichting EVC wordt gevormd door P-opleiders en hoofdopleiders, de instellingen, het NIP en niet te vergeten de opleidingsinstellingen, die samen het cursorisch deel organiseren. Die samenwerking is waardevol en werkt door naar de reguliere opleidingen. Daarbij is er overeenstemming over de criteria, de doelen en de manier waarop de pilot nu vorm krijgt; dat is een hele prestatie!’

Enthousiasme

Onlangs ontving Dingemanse van een van de deelnemers aan de pilot een enthousiast appje: ‘Yes, ik zit erbij. Fantastisch dat ik via deze route mijn kwaliteiten kan laten zien!’

Inhoudelijk gezien is Dingemanse hoopvol dat de pilot slaagt. ‘De wervings- en selectiefase is in elk geval goed verlopen. Nu maar afwachten hoe de deelnemers gaan presteren.’

Ook is het afwachten of de overheid en de veldpartijen uiteindelijk besluiten om deze verkorte opleidingsroute te gaan inzetten als tijdelijke subroute naast de reguliere GZ-opleiding. Dat ligt volgens de EVC-voorzitter vooralsnog ‘volstrekt open’.